Strona Główna
Slowo ks. proboszcza - Wielki Piatek
Triduum Paschalne
Wielki Piątek
Wielki Piątek to dzień Męki Pańskiej i Śmierci Jezusa Chrystusa. W liturgii to dzień wywyższenia i chwały: „ A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne. Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne” (J 3,14-16). Śmierć Chrystusa zostaje opisana w kontekście żydowskiego święta Paschy.
Pan Jezus bezpośrednio po pojmaniu w czwartek późnym wieczorem staje przed Sanhedrynem (Żydowska Rada Starszych z Najwyższym Kapłanem na czele) i tam odbywa się proces, który jest kompromitacją sprawiedliwości. Proces nie może odbywać się nocą, bo każdy ma prawo do obrony i należy zebrać świadków. Zeznania świadków i oskarżycieli nie były spójne i na tyle wiarygodne, aby wydać wyrok skazujący. W rzeczywistości nim proces się rozpoczął, Pan Jezus, już dużo wcześniej został skazany. Arcykapłan Kajfasz, gdy Jezus gromadził tłumy, wypowiedział proroctwo: „Wy nic nie rozumiecie i nie bierzecie tego pod uwagę, że lepiej jest dla was, gdy jeden człowiek umrze za lud, niż miałby zginąć cały naród». Tego jednak nie powiedział sam od siebie, ale jako najwyższy kapłan w owym roku wypowiedział proroctwo, że Jezus miał umrzeć za naród, a nie tylko za naród, ale także, by rozproszone dzieci Boże zgromadzić w jedno. Tego więc dnia postanowili Go zabić” (J 11, 49-53). Proces stwarzał tylko pozory sprawiedliwości. Wyrok śmierci musiał zyskać aprobatę Rzymskiego Namiestnika Piłata, dlatego wczesnym rankiem wraz ze skazanym Jezusem wszyscy udali się do Piłata. On wyszedł naprzeciw nich, bo Żydzi nie wchodzili do rezydencji pogan, aby nie zaciągać rytualnej nieczystości. Próby uwolnienia Piłata na nic się zdały, gdyż ostatecznie nie mógł tolerować, innego króla żydowskiego, poza rzymskim Cezarem. Umywa ręce na znak, że nie jest winien tej śmierci (por. Mt 27,24). Egzekucja trwała od wczesnego ranka do około naszej godz. 15 (9 godz. zaś czasu hebrajskiego, bo szósta godz. z rana liczyła się jako pierwsza godzina). Agonia rozpoczęła się od zawieszeniu na krzyżu ok. godz. 6 (nasza 12 godz.) i Pan Jezus skonał ok. 9 (nasza 15) (Mt 27, 45-50). Zgon następuje w tym samym czasie, gdy w świątyni jerozolimskiej składane są ofiary z baranków bez skazy. Ceremonie pogrzebowe musiały odbyć się w pośpiechu przed zmrokiem, bo rozpoczynał się żydowski szabat (por. Mk 15, 42-47).
Wielki Piątek dla Kościoła jest dniem żałoby, ciszy i głębokiej refleksji. Tego dnia obowiązuje post ścisły, unika się słuchania muzyki czy jakiejkolwiek rozrywki. Zwykle nie podejmuje się żadnej pracy. Dla chrześcijan wyznania protestanckiego Wielki Piątek jest najważniejszymi dniem w roku, bo dokonało się dzieło odkupienia. Marcin Luter w malarstwie przedstawiany najczęściej jest jako osoba wskazująca na krzyż Chrystusa. W ojczyźnie Reformacji, gdzie w landach przeważają Protestanci, dzień ten jest ustawowo wolny od pracy. W Kościele Katolickim jest to jedyny dzień w roku, w który nie sprawuje się liturgii Eucharystii. Lud Boży gromadzi się na Ceremoniach Wielkopiątkowych. Kapłan, po chwili leżenia krzyżem, wzywa lud do modlitwy i rozpoczyna się liturgia słowa, której centrum stanowi Pasja według św. Jana. Po rozbudowanej modlitwie wiernych uroczyście wnoszony jest przysłonięty płótnem fioletowym krzyż i celebrans etapami odsłania krzyż śpiewając trzykrotnie aklamację: „Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata” lud odpowiada: „Pójdźmy z pokłonem”. Finałem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja krzyża, która polega na ucałowaniu krzyża najpierw przez celebransa i kapłanów, potem przez służbę liturgiczną, wszystkich mężczyzn i kobiety. Moment ten stanowi wyznanie naszej wiary w Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego. Po adoracji krzyża następuje Komunia św. poprzedzona Modlitwą Pańską. Liturgia tego dnia kończy się procesją, gdy Najświętszy Sakrament Eucharystii umieszczony w monstrancji okrytej welonem, przenosi się do symbolicznego grobu, gdzie Lud Boży trwa na adoracji Pana Jezusa. Ta adoracja trwa aż do Wigilii Paschalnej celebrowanej w Wielką Sobotę wieczorem, albo najlepiej nocą.
Sytuacja epidemii wymusza na nas pozostanie w domach i uczestnictwa w liturgii w sposób wirtualny. Pielęgnujmy w naszych domach atmosferę powagi i skupienia oraz refleksji w dniu dzisiejszym. Święta Paschalne rozpoczęliśmy wczoraj wieczorem Mszą Wieczerzy Pańskiej. Poszczególne kościoły naszej parafii są otwarte Sieroty godz. 16,30-17,45 oraz godz. 19-21, Zacharzowice godz. 17-19 oraz Pniów godz. 9-19. Adorując krzyż w kościele (nie może być więcej jak 5 osób jednocześnie) nie całujemy krzyża, tylko czynimy głęboki pokłon. Oddajmy też pokłon krzyżom w naszych domach.
Ks. Proboszcz
