Strona Główna

Fragmenty z historii budowy kosciola w Pniowie!

Fragmenty z historii budowy
Kościoła w Pniowie

Rys historyczny Pniowa jako parafii.

Najstarsza wzmianka o wsi Pniów pochodzi
z 26.06.1256 roku, gdzie Pniów (Penaw) płacił podatek kościelny w wysokości 5 groszy i należał do parafii Pyskowice. Uważa się, że w dalszych latach zarówno Pniów jak i sąsiednia Paczyna funkcjonowały jako odrębne parafie. Dopiero akta wizytacyjne Diecezji Wrocławskiej z 1679 roku wymieniają Paczynę jako filię parafii Pniów. Nabożeństwa były odprawiane
na przemian w obu miejscowościach, a proboszczem był ks. Christopher Mento. Znów od 1738 roku
to kościół w Pniowie figurował jako filia parafii Paczyna.

Starania mieszkańców o budowę nowego kościoła

13 lutego 1956 roku zabytkowy kościół w Pniowie spłonął. Wierni z Pniowa uczęszczali do kościoła pw. św. Marcina w Paczynie, gdzie proboszczem był o. Jan Holik. Wtedy to parafianie z Pniowa rozpoczęli starania
o budowę nowego kościoła. W sierpniu 1956 roku
po interwencji Engelberta Pisula, wówczas komendanta Straży Pożarnej w Wojewódzkiej Radzie Narodowej konserwator zezwolił na rozebranie ruin spalonego kościoła. Zaczęła się „batalia” o nowy kościół. Konserwator wojewódzki chciał przydzielić parafii drewniany kościółek z Bytomia, jeszcze mniejszy niż spalony i postawić w jego miejsce. Jednak wśród wiernych z Pniowa krążyły różne wersje, przeważała jednak myśl o wybudowaniu nowego, murowanego kościoła w innym miejscu. We wrześniu 1956 roku parafianie z Pniowa: Wiktor Czampik i Jerzy Woźniczka udali się do proboszcza w Paczynie o. Jana Holika,
aby w dzień odpustu (30.09.1956 r.) odprawił mszę św. przy grocie starego kościoła. Po tym jak uzyskali zgodę parafianie z Pniowa przygotowali zadaszone miejsce przy grocie, gdzie odbyła się msza św. Wtedy też dokonano pierwszej zbiórki na budowę nowego kościoła.
Niedługo potem proboszcz o. Jan Holik ogłosił
w kościele w Paczynie, aby pniowianie zadeklarowali
na karteczkach ile są w stanie ofiarować na nowy murowany kościół. Proponowali tam również kandydatów do Komitetu Budowy Kościoła. W jego skład weszli: Wiktor Czampik, Engelbert Pisula, Jerzy Woźniczka, Maksymilian Kwaśniok, Alfred Golla, Jan Hohenberg, Ludwik Kamieniorz, Karol Nowrot, Alojzy Woźnicza oraz Alfons Polczyk. Projekt kościoła powierzono projektantowi Vogelowi z Bytomia.

Proces budowy kościoła

Kościół budowano w czasach, gdzie nie było materiałów bu-dowlanych. Dlatego też najpierw przystą-piono do wykonania tzw. pustaków o wielkości 12 cegieł
z dwoma otworami
z żużlu, piasku
i cementu. Tym gospodarczym spo-sobem przez prawie rok wykonywano pustaki. Cegły sprowadzano z cegielni pod Częstochową, skąd ze stacji Gnaszyn do stacji Paczyna transportowano ją pociągami. Engelbert Pisula był kolejarzem, dlatego też organizował transport kolejowy. Takie ładunki następnie transportowano furmankami na plac budowy. Do tych prac angażowały się również kobiety. Dużą ilość cegły sprowadzano z cegielni w Bojkowie. Transport jeszcze gorących cegieł na budowę odbywał się przyczepami traktorowymi. Do tej cegielni na motorowerze jeździł również ówczesny wikary z Pyskowic – ks. Jan Bagiński. Z cegielni z Bojkowa sprowadzono około 25000 cegieł. Cegły również sprowadzano z cegielni z Świętoszowic.

Do budowy kupowano także wapno, które gaszono w specjalnych drewnianych skrzyniach i wlewano do dołów.

Drewno budowlane sprowadzano z okolicznych tartaków i przygotowywano (ciosano) je w miejscu pomiędzy cmentarzem, a domem państwa Szewczyk. Drewno było przygotowywane przez miejscowych stolarzy i cieśli. Duży w tym udział miał Ludwik Kamieniorz.
Cały proces budowy trwał około 3 lata. Kamień węgielny poświęcił ks. dziekan Józef Jenderek 15 czerwca 1958 roku, a uroczyste poświęcenie odbyło się 3 maja 1959 roku. Konsekracja kościoła odbyła się 19 października 1975 i dokonał ją bp Wacław Wycisk.

Marcin i Damian Kwaśniok

Źródła:
1) „Rocznik Diecezji Gliwickiej” – 1998
2) „Dzieje Pniowa” – Jacek Schmidt
3) „Dzieje parafii św. Marcina w Paczynie w latach    1274-2000” – s. Krystyna Otylia Kałuża CR
4) „Historia miast Pyskowice i Toszek” – J. Chrząszcz
5) Zdjęcia: Materiały własne